Son birkaç yılda, insanlara medya okuryazarlığı bilgisini artırmaya çalışan ve yanlış bilgiyi nasıl tespit edeceklerini öğretmeyi amaçlayan birçok oyun yapıldı. İnternet kullanıcılarını, sahte haber yayanların ağına düşmemesi için, hangi kaynaklara güveneceğine dair yol gösteren yararlı kaynaklar bunlar.
Çevrimiçi etkileşimli oyunlar günümüzde bir hâyli popüler. Bu oyunlar özellikle çocuk ve gençlerin dünyalarına bilgiyi ve haberi sağlıklı kaynaklardan edinmeleri için büyük bir fırsat yaratığını düşünüyorum.
“Yapmaya çalıştığınız şey öğrencilerin ajansını artırmaksa, çevrimiçi bir oyunun etkileşimi eğitsel ya da pedagojik olarak yararlıdır” dedi. “Varsayım, onları meşgul etmenin ve önemli bir şey yapmanın daha iyi bir yoluydu”
İşte medya okuryazarlığıyla ilgilenen herkesin denemesi gereken yedi oyun.
Yanlış bilgi ile mücadeleye yönelik Hollanda merkezli bir organizasyon olan DROG tarafından geliştirilen bu oyun da, kullanıcılar sahte haber yazarı rolüne bürünüyor. Amaç sahte ve sansasyonel sosyal medya içerikleri ve bilgiler paylaşarak mümkün olduğunca çok takipçi edinmek. Çevrimiçi aldatmacanın gölgeli dünyasına giriyor ve kendinize bol destekçili bir iktidar alanı yaratıyorsunuz. Kamusal tartışmayı manipule etmek ve dezenformasyonun günlük yaşamınız ve toplumun tümü üzerinde yaşayabileceği tehlikeli etkileri düşünmek için çevrimiçi troller ordunuzu kurup koplolarınızı yayıyorsunuz
Sahte bir haber (veya dezenformasyon) yapmaya başladığınızda, bu işin ne kadar kolay olduğunu keşfedeceksiniz. Kendi blogunuzu yönetmekten bir haber ağına, sosyal medya botlarının ordusunu yönetmeye kadar bir serüven sizi bekliyor.
BBC, bu oyunu, 11–18 yaş arası çocukların çevrimiçi yanlış bilgilendirmeleri tespit etmelerine yardımcı olmak amacıyla yapmış. Oyuncular kendilerini, hangi sosyal medya yayınlarına, siyasi iddialara ve fotoğraflara güvenebileceklerine karar vermesi gereken bir BBC gazetecisinin yerine koyuyor.
Indiana Üniversitesi Yüksek Lisans Öğrencileri tarafından geliştirilen Fakey, iReporter’ya benzer bir oyun. Kullanıcılara hangi yayınları paylaşmayı, beğenmeği ya da doğrulamayı istediklerinin sorulduğu bir sosyal medya haber akışını veriliyor. Şüpheli bilgi ve haberleri kendinizce tespit edip, güvenilir haber kaynaklarından içerik paylaşarak ve haberin doğru olup olmadığını kontrol ediyorsunuz ve puan topluyorsunuz.
İnernet kaynakları çevrimiçi olarak nasıl değerlendireceklerini öğretmeyi amaçlamaktadır. Kullanıcılar kendi avatarlarını seçerler ve web sitelerinde hangi haberleri inceleyeceklerini ve hangilerini araştıracaklarını seçmekle görevlendirilirler.
Bu oyun, çocuklara “dijital vatandaşlığın temellerini” öğretmeyi amaçlıyor. Google’ın Be Internet Awesome Initiative tarafından geliştirilmiş. Kullanıcılar, oyunu geçip kazanmak için kimlik avı girişimleri hakkındaki soruları yanıtlıyorlar. Malum manüpülatif içerikler ve yalan haberler oltalama saldırılarının temelini oluşturuyor.
Amerikan Üniversitesi tarafından geliştirilen bu oyunun daha ilk üç ayında 1,6 milyon makale ve haber incelendi. Bu ne anlama geliyor? Factitious ‘ta, kullanıcılar haberleri okuyorlar ve gerçek olduklarını düşünüyorlarsa sağa kaydırıyor ve sahte olduklarını düşünüyorlarsa sola kaydırıyor.
Poyter tarafından International Fact-Checking Day 2019 için geliştirilen rol yapma kart oyunu Fact-Check It!. Oyuncular 25 farklı haber içeriğini doğrulaması gereken kurgusal bir haber odasında bulunuyorlar.
Bu içerik Poynter Enstitüsü‘nün E-Bülteninden faydalanılarak yazılmıştır.
Kapak illüstrasyonu: Rebecca Zisser / Axios